Azerbaycan

Mırze Hasan Bey (Mirze Hasan Bey Mirze Cefer Ağa oğlu Vezirov) Şuşa şehrinde doğmuştur. Arapça, Farsça ve Rusça biliyordu. Şeki hanlığına giderek Nuha şehrinde yeni açılmış Rus defterhanesinde (idare) çalışmıştır. Öğretmenlik yapmıştır.

Mir Mehdi Hezani Karabağ’ın Bergüşad kazasında (bugünkü Hocavend) Memer kendinde doğmuştur. O genelde bugünkü Hocavend ilçesi köylerinde öğretmen olarak çalışmıştır. Ana dilini derinden seven M.Hezani çocuklar için İslami hükümlere dair Azerbaycan dilinde manzum bir eser yazarak 1884 yılında yayınlatmıştır. M.Mehdi tarihçi ve şair idi. Onun faaliyetinde “Kitabi-Tarihi-Karabağ” önemli yere sahiptir. 

Harrat Gulu Şuşa şehrinde yaşamıştır. 19. yüzyılın 70’li yıllarında Şuşa’da musiki mektebinin kurucusu olmuştur. O, klasik halk musikisine derinden  vakıftı ve aynı zamanda şiirler yazmıştır. H.Gulu’nun sesi çok güzeldi. Dini nitelikte olmasına rağmen bahsedilen meclis  Azerbaycan’da hanendelik ve enstrümantal musikinin gelişmesinde belli rol oynamıştır. Bu meclislerde Hacı Hüsü, Meşedi Isi, Sadıkcan, Ebdül Baği Zülalov, Cabbar Karyağdıoğlu, Keçeçioğlu Mehemmed gibi  büyük sanatkarlar yetişmiştir.

Nevvab Karabaği Azerbaycan’ın Şuşa şehrinde yaşamış şair, ressam, hattat, musikişinas ve ansiklopedik bir bilim adamı idi. N.Karabaği bugün öncelikle, Azerbaycan dilinde yazılmış “Vüzuh-ül Erkam” (“Rakamların İzahı”) risalesinin müellifi olarak tanınmaktadır. En iyi klasik gelenekler ruhunda kaleme alınmış bu eser Şark’ta bu türden yazılmış son risalelerden  biridir. 

Hasanali Han Karadaği Şuşa’da doğmuştur. O, Azerbaycan maarifçisi, şair, pedagog, edebiyat bilimcisi, tercümeci, filolog, tarihçi, hattat ve tiyatro sanatçısı idi. 

Ferhad Bey Vezirov Şuşa şehrinde doğmuştur. Şuşa Rus-Tatar okulunu bitirmiştir. Şuşa şehrinde tercümeci ve pristav yardımcısı görevinde çalışmıştır. Emekli olduktan sonra Berde ilçesi Zümürhaç köyünde kendine ait arazilerde tarım işiyle uğraşırken burada bir okul da açarak öğretmenlik yapmıştır.

Öğretmen ve din adamı Mirze Beşir Yusifzade (Mirze Аbbаs оğlu) Şuşa şehrinde doğmuştur. O, Şuşa’da Niкоlаyеvsk Türk-Rus okulunda öğretmen olarak çalışmıştır. 1898 yılında şehrin Müslümanlar Cemiyetinin talebiyle okul öğretmenlerine devlet memuru adı verilmiştir.

Pedagog Hüseynali Bey Rüstembeyov Şuşa’da doğmuştur. Şuşa “reel okulu”nda okumuştur. İrevan Öğretmenler Seminaryasını bitirmiştir. H.Rüstembeyov 19 Eylül 1895 yılında Şuşa’da 3. Dereceli özel  okul açmıştır. İki sınıftan ibaret bu okulda eğitim alan öğrenciler iki yıl içinde Azerbaycan ve Rus dillerini çok iyi düzeyde öğrenmişlerdir.

Hosrov Ahundzade Şuşa şehrinde aydın bir ailede doğmuştur. 

H.Ahundzade 1906-13 yıllarında Şuşa’da “Nerimaniyye”, “Neşr-i Maarif” vs. okullarda öğretmen olarak çalışmıştır. 1913-1917 yıllarında  Şuşa’da 5 No’lu okulda öğretmen olarak çalışmıştır. 1920 yılında Şuşa’da “Haşimiye” okulunun kurulmasında hizmetleri büyüktür. 

O, 54 yıl edebi faaliyetle uğraşmış, edebiyat muhitinde aleminde “Şaik” mahlasıyla tanınmıştır. 

Feride Vezirova Karyagin (Füzuli) ilçesinin Serdarlı köyünde doğmuştur. 1942 yılında kendi isteği ile orduya yazılmış ve muharip  birliğinde hizmet etmiştir. Ordudan terhis olunduktan sonra eğitimine devam etmiştir. Bakü Devlet Üniversitesinin Filoloji Fakültesinde Azerbaycan Edebiyatı Tarihi kürsüsünde doçent ve profesör olarak çalışmıştır. 

Firidun Şuşinski Şuşa şehrinde doğmuştur. Öğretmen, musikişinas ve bilim adamıdır. F.Şuşinski orta eğitimini üstün başarıyla bitirdikten sonra Azerbaycan Devlet Üniversitesi Tarih Fakültesini kazanmıştır. 

Azerbaycan musiki sanatı araştırmacısı, ünlü musiki bilimcisi olan Firudin Şuşinski ömrünün sonlarına dek musiki tarihi alanında  araştırmalar yapmıştır. Birçok kitabın yazarıdır.

Sefereli bey Velibeyov Şuşa’da doğmuştur. O, maarifçi ve pedagog idi. S.Velibeyov 19. yüzyıl Azerbaycan pedagoji tarihinin önemli isimlerinden biridir. O, Kafkas (Gori) Öğretmenler Gimnazyumunu  bitiren ilk üç Azerbaycanlıdan biridir. S.Velibeyov yaşamının 18 yılını pedagojik faaliyete hasretmiştir. Bu süre zarfında çok sayıda yetenekli genç yetiştirmiştir