Azerbaycan

Tarihi eksiklik düşüncesine göre ermenilerin  Ermenistan olarak düşündükleri asıl vatanları Rusya  hudutlarından kenarda, daha doğrusu  Orta Asya`dadır.  Yukarı Karabağ`ta yaşayan ermenilere gelince onların bir kısmı aborigen olup hristiyan dinini koruyup saklayan eski alban kökenlidirler.  Bir kısmı ise takip ve saldırılardan kendilerini korumak için Türkiye ve İran`dan kaçıp Azerbaycan`da barınan göçgünlerdir. 

Meşhur 1828 yıl tarihli Türkmençay Anlaşması,  Griboyedov ve  Abovyan, rus asgerleri olmasaydı bugün çağdaş köy ve şehirlere dönüşen  yüzlerce eyni kurulan ermeni yerleşim yerleri de olmazdı. Tekce  son on yıllıkta (60-70 `li yıllar) vatana 200 yüz binden aşkın  ermeni göçmüştür.

Daşnak  temcilileri çevresine çoksayılı gönüllü  desteler toparlayıp  savaşın gittiği türk arazilerinde kadın, çocuk, ihtiyar ve sakat demeden herkesi katl etmişler.

Ara bir az yatışan  gibi  tekrar Şuşa`ya gitim. Şehrin türk mahallerinde taş-yığıntılarından başka hiçbir şey kalmamıştı.  Bütün evler yakılmış. Ev sahibleri öldürülmüştür. Hankendi`ndeki türk mahallelerinde de durum aynı idi. Ermeniler ingilizlerin yardımıyla  Bakü`ye (Petrol şehrini) ele geçirttiler ve şehrin türk mahallelerinde 25.000 kişiyi katlettiler.

Ermeni hukumetinin daşnak  ajanları  Karabağ`ı  Ermenistan`a birleştirmeğe çalışıyorlardı. Bu, Karabağ halkının  Bakü`deki hayat  kaynağından mahrum kalmak, hiçbir zaman  ve hiçbir şeyle ilişkisi olmayan İrevan`la birleşmek demektir.  Ermeni köylülerinin 5.toplantısında  Azerbaycan`ı tanımağı ve onunla birleşmek kararını aldılar.

Türk ve ermeniler arasındaki çekişmelerin nedenlerinden biri  Türk ve Azeri  halklarının  insancılığa, dikkatliliğe, yurtseverliğine  karşı ermeni  milletcilerinin  amansız kaddarlığıdır. 

Ermeni yazarı V.Papazyan XX.y.y`ın başlarında ermenilerin  gelişmesi hakkında  bilgi vererik yazmıştır.:`Ermeniler tamamen cahil, bilgisiz ve en başlıcası bilincsiz idiler. Adamların en büyük meşğuliyeti baskın ve soygunculuk yapmak idi. Onlar Güney barbarları gibi  yalnız avcılıkla geçimini sağlıyordular.`

Azerbaycan topraklarında ermeni eyaleti kurmak isteğen rus memurları Çar Rusyası Senatosu`nun 21 Mart 1828 yıl tarihli kararı ele alırdılar:  Kararda yazılırdı: `Siloyu traktata sı Persiye, zaklyuçennovo 10 fevralya  1828 goda,  prisoedineniye  kı Rosii Hanstvo Nahiçevanskoye povelevayem vo vseh delah imenovat otnıne oblastyu  armyanskoy`(10 Şubat 1828 yıl tarihinde İran ve Rusya arasında imzalanan  anlaşma üzere Rusya`ya birleştirilen Nahçivan Hanlığı`na  bundan sonra Ermenistan vilayeti denileceğine karar verdik)

Ermeni bilim adamı S.Zaveryan da 1905 yılında Azerilerin ermeniler tarafından katl edildikleri zaman Şuşa`da 12, Cavanşir`de  15, Cebrayıl`da 5, Zengezur`da 43 olmakla toplam 75 müslüman türkü yakılarak öldürüldüğünü onaylamıştır.

Ermeniler anlamalılar ki müslümanlarla olan düşmanlık ilişkilerine göre  hiç olmazsa  gürcülere karşı dayanaklılık tutumu sergilemeliler.  Ama bunu yapmak yerine onlar şimdi bu köprüyü de yaktılar. `

Ermeni daşnakları liderlerinden olan A Amiryan yazırdı:`Yalnız İrevan Vilayetinde daşnaksakanlar tarafından 200 azeri köyü dağıtılmıştır.`

Ermeni tarihcisi Lalayan yazırdı:` Karşı devrimci daşnak hukumetinin iç siyasetini özelliği ülke işçileri arasında nefreti dahada kışkırtmak ve Ermenistan arazisinde yaşayan Azeri halkının  fiziksek yönden yok etmekten oluşuyordu`.

Ermenilerin geçmişi ile ilgilenen tarihci  Garagaşyan yazırdı: Ermenilerin geçmişi ile ilgili  tarih veya salname  sayılabilecek heçbir bilgi yoktur`.

Ermeni bilim adamı Manuk  Abegyan bu fikri daha da açık şekilde ifade ederek ermenilerin dumanlı geçmişi hakkında  bu sonuca varmıştır:` Ermeni halkının kökü nerden geliyor, onlar nasıl ve ne zaman, nerden ve hangi yolla bu yerlere gelmişler, ermeni olmadan önce ve sonra  hangi kavimlerle illişkileri olmuştur, dillerine ve etnik içerikliğine  olan etkenler nelerdir? Elimzide bunu onaylayacak  hiçbir kanıt yoktur`.

Not etmek gerekiyor ki, ermeni soyadları  içinde ermeni kökenli  kelimelere çok az sayda rast gelinir. Bunu ermeni bilim adamı  Avetisyan da onaylamıştır.` Ermeni soyadlarının sadece %26.3`i orjinal ermeniceden yaranmıştır. Diger adların 194`ü Farsça, 113`ü Türkçe, 111`i Arapça, 60-61 Yunanca 54`ü Yahudi, 44`ü diger dillerden alınmadır. 

Musa Horenli:`Şimdi olduğu gibi  geçmişte de eski Hayların  bilim ve sözlü  şekilde ötürülmüş şarkılara karşı hiçbir bir istekleri olmamıştır.  Bu yüzden de zayıf düşünceli, cahil ve vahşi insanlardan konuşmak anlamsızdır.`

Hovannesyan:`Eski çağlarda kısa bir zaman kesiminden başka  Kilikiya`dan Kafkas`a kadar olan topraklar hiçbir ermeniye mahsus olmamıştır.`

Ermeni Halkının Tarihi Kitabı:`Tigran, Artaşes, Artavazan ve  diğerlerinin ermeni olduklarını hiçkimse henüz kanıtlaya bilmemiştir`

Batı Azerbaycan`da ermenilerin tarihen devletlerinin olmadıkları ile ilgili ermeni bilim adamı  B.İşhanyan yazırdı:` Ermeniler Kafkas arazisinin çeşitli bölgelerine  yalnız son  asırlarda yerleşmişler`

Artaş`tan sonra hakimiyete oğlu Artavaz`a geçti. Antik Çağ yazarı Yuliy Kapitoli onu  Artabast gibi göstermiştir. Bu isim eski Türkçe `Arda-Şuh, Oynak, Hızlı koşan, çevik ve `bas`-başçı kelimesinden gelir`.

`Ermeniler kendi ikiyüzlü davranışlarıyla  kah bu kah diğer tarafın askeri kuvvetlerini çağırır, kendi topraklarının  durumu ve huylarının benzerliğine göre Parfiyalılara ilişiler kurur, onlarla (kadınlarla) nikah yapmışlar, bağımsızlık onlara yaddır,  daha çok hizmetçiliğe eğilimlidirler`

M.Ö.III yüzyılda Kuzey Mongolustan`da kurulan Syunnu kabile  birliği sonralar  güçlü göçeri devlete dönüştü. Iç savaş sonucu I.yy`da iki yere parçalanan  Syunnu`nun bir kolu ilk yaşayış yerlerini terkedip Azerbaycan  toprağı olan Zengezur`da yerleştiler.  Sisakan halkının türk kökenli   aklar olması Stepan Orbelian`ın  (XIII.y.y.)`Sisaklar sadece Syunni`nni değil, ayrıca alban ecdatlarıdr. Hatta  onlara oranla daha eskidirler`.(1) ifadesinden de anlaşılır. Bunu Ermeni tarihcisi  Gevorkov Adons da onaylamıştır.  O, eski yazılı kaynaklara dayanarak yazırdı:`Syunik Ermeniye`nin  terkibine dahil olsa da  ayrılma eğilimleri ile farklı özelliğe sahip idiler. Her şeyden önce bunu ülkenin etnik özelliği ile  bağlamak gerekiyor. (2) O yazırdı:`Prikopi de sunitler`in, daha doğrusu  Syunikler`in  fars-armenlerden ayrı halk olduğunun kanıtıdır.` (3)

Halife Abdul Melik alban kilisesini iptal ederek  hristiyan albanalrını  ermeni kilisesi ve katolikosuna bağladı. Bu  devirden itibaren  ermeni kilisesi tarafındna  eski alban kültürünün  sistemli şekilde  yok edilmesi işlemi gerçekleştirildi. Bununla ilgili ermeni yazarı Ter-Grigoryan yazılarında onaylamıştır.`Musa Kaganvatsin`in   (Alban tarihçisi)  eseri  günümüzedek ojinal şeklinde ulaşmamıştır.  Bu eseri ermenice çeviren ermeni rahipleri ermeni katolikosalrının emri üzere   tercüme zamanı kasten  tahrifler etmişler.`

Alman Adam Mets:`Ermenler beyazlar arasında en kötü kullardır, onalr zayıf kametli, onların çirkin ayakları vardır. Hiç bir şeyden utanmazlar, hırsızlıkla tanınırlar, kaba huyları ve dilkeri vardır.  Eğer sen ermeni hizmetçisini bir an serbest bıraksan, o zaman huyu onu kötülüklere doğru götürecektir. O, kamçı altında  ve kortuğu için iyi çalışıyor.  Eğer onun tenbellik ettiğini görsen, bu onun yorgun olmasından dolayı değil, bundan zevk almasından ileri geliyor demektir.  Bu zaman kamçıyı eline alıp onu dövmek ve istediğin  içi  yapmasına zorlamalısın.`

XX.y.y`ın sonlarına doğru Türkiye`de gerçekleştirilmiş  kanlı olaylarda ermenilerin eli olduğunu ermeni yazarları ve tarihcileri dolayı yolla olsa bile kendileri de itiraf etmiş ve onaylamışlar. Çalhuşyan: Türkiye`de sözde `ermeni katliamları` hakkında gelen bilgileri duyan  Veliçko demiştir:`Ermeniler için böğle davranmak gerekiyor`.

Daşnaksütun Partisi kurulurken hiçbir  programı yok idi. Çünkü bu örgüt ideolojik mücadeleyi,  siyasal yönmtemlerle mücadeleyi değil,  terörle, güç kullanmayı, isyan kaldırmayı, suikast türetmeği temel vasıta olarak seçmiştir.  Ermeni yazarı M.Vartanyan da bunu başaka bir yazarın anlattıklarına dayanarak itiraf etmiştir. O, yazırdı:`Karl Marks`ın `Bir deste silah taşıyacak asker  bir yığın  programdan daha etkilidir` prensipi ile faaliyette bulunan  kuurl üç yıl içinde hiçbir program ortaya çıkarmamıştır.`

Ermeni tarihcisi A.Lalayan: `Ermeni karşı-devrimci burjuvazinin  ilgilerine hizmet eden  daşnaksütun milli ve sosyal boşboğazlıkla 40 yıldır ki ermeni halkını kandırmıştır.  

Ermeni yazarlarından Papazyan ve Turabyan`ın not ettikleri gibi  daşnak liderlerinin sistemli şekilde  köylere kadar yayılmış talimatlarının temelinde aşağıda yazılı maddeler duruyordu. 

`-kim olur olsun her ermeni temel ihtiyaçlarından  bazılarını satmak pahasına olsa bile silahlanmalıdır. 

-seferberlik ilanı ile silah altına çağrılan ermeniler bu çağırışa uymayacaklar ve müslümanlar daa dhil olmakla çevredeki halkın orduya katılmalarına engelleyecektir.

-ne şekilde  olur olsun silah altında olan ermeni askerleri ordudan  kaçıp ermeni bandaları (desteleri) ve ya gönüllü birliklere katılıcaklar. 

-rus askerleri sınırı  geçer geçmez komiteciler, firarcılar ve desteler rus askerlerine koşulup onlarla birlikte Osmanlı askerlerine saldıracaklar. 

-tesisat yolların ve telgraf hatlarını  kesmek yolu ile osmanlı askerlerinin besin maddeleri ve keşiflerini yoke edecekler

-cephe arkasında iki yaşınadek bütün müslümanları gördükleri yerde  ve her fırsatta  katl etmeleri gerekiyor (aslında  olaylar zamanı iki yaşından küçüklerin, hatta anne karnındaki yavrulaırn bile katledildiklerina sıkca rastgelinmiştir).

-müslüman halkın yiyecek, mal ve mülkleri kaspedilecek yada ateşte yakılacaktır. 

-terk edecekleri ev, tarım ürünlerini, kilise ve hayır kurumları yakılıp bunların giuya nüslümnalar tarafından gerçekleştirilmiştir şeklinde propagandası yapılacaktır.

-resmi devlet makamları bilinçli şekilde kışkırtılacak, osmanlı askerleri ve jandarmalarını  pusuya salıp katledecekler.

-cepheden yaralı dönen osmanlı askerleri öldürülecek.

-şehirlerde, kasabalarda, köylerde isyanlar düzenlenip inkılaplar gerçekleştirilecek.

-müslüman askerleri ve halkın maneviyatını bozup göçmeleri için onları zorlayacaklar.  

- bomba ve  silahları imal etmek, tedarik görmek veya üretip  bütün ermenileri silahla sağlayacaklar. 

-ermenilerin çıakrdıkları isyan, inkılap, ve katliamların öcünü  müslümanlradan alıp bunu milli ve yabancı basınlarda yayınlayacaklar. 

-muttafık devletlerin çıkarları için casusluk ve yöneltici davranışlarda bulunacaklar`.

Karabağ ermenilerinin çoğunu grigoryanlaşmış hristiyan albanlarından oluştuğunu iyi bilen milliyetci resmi daireler onlara ikinci tür ermeniler gibi davranırdılar.  R.Arakelov: `Milliyetci ermenileri Karabağ ermenilerini ikinci ermenileri gibi ve hatta kabile üyeleri gibi görüyorlardı`.

İran ve Türkiye`den ermenilerin  Kuzey Azerbaycan`a göçürülmesinden önce  İrevan`da  çok az sayda ermeni vardır.işte bu operasyondan sonra burada onların sayısı (1850 yılında)%8, 1879 yılında %9, 1897 yılında %10`u oluşturuyordu.  Ermeni bilim adamları Parsamyan, Pogosyan ve Arutyunyan da bunu onaylamışlar.

Alman seyyahı Moris Vagner 1843 ylında  İrevan`dayken  bu bölgenin çok acılı bir durumda olduğunu kaleme almıştır.  Vagner:`İlginç olan şu ki, dini nefrete rağmen şehirde ermenilerin çoğu tekrar İran`a dönek istiyorlar`.

Bu bir hakikat ki, Kuzey Azerbaycan`ın Rusya İmparatorluğu`na birliştirildiği günedek şimdiki Azerbaycan`ın arazisinde  ermeniler toplu şekilde yaşamamışlar. Bu arazilerde ermeni  etnosu gibi ermeni toponimleri de sayca çok azdır. Ermeni bilim adamı Parsamyan:`Rusya`ya birleşenedek bugünkü Ermenistan`ın 169155 kişilik nüfuzunun %33.8`ni ermeniler,%49.7`ni ise müslümnalardan (Azerilerden) oluşuyordu. 

Bugün ermenilerin edebiyat alanında sahip oldukları her şey türk halkları ile, özellikle sonralar  Azerbaycan türkleri ile komşu olmaları sayesinde kazanılmıştır. Bu işte şiir alanın istisna değildir.  Ermeni yazarı Gukasyan Akad.M.Abegyan`ın  bu konudakı fikrini onaylamıştır:` Orta  Çağ ermeni şiirinde kafiyeli şiir Azerbaycan ve başka türk dillerinin etkisi sonucu  yaranmış,  bu yazılanların  güzelsanatlar alanına da aittir.  Ermeni kökenli Akad. Marr, ermenilerin diğer halkların etkisi altında kültürel yönde bazı gelişmeler kazandıklarını şöyle anlatmıştır:`Ani`nin ermeni sanatı ermeni çarları zamanında değil ermeni devletinin çökertilemsinden sonra gelişmeye başladı.`