Azerbaycan

Ermeniler Azerbaycan arazisine göç ettikleri günden itibaren arazi davaları kaldırıp akıl almayan işgaller yapsalar da, HH yüzyılın başlarından başlayarak bu işgaller daha da yüksek boyutlu olmuştur. 

29 mayıs 1918 yılı. “Azerbaycan Parlamentosu (Milli Şura) Antanta devletlerinin sürekli baskıları üzerine Azerbaycan kenti olan Erivan`ın Ermenistan`a verilmesi hakkında karar kabul edir. H.Hasmemmedov, M.Y.Caferov, E.Şeyhulislamov, M.Meherremov sunum yaparak Erivan kentinin ermenilere verilmesinin gayri mümkün olduğunu söylüyorlar. İki gün sonra Erivan Milli Şurası`nın üyheleri Mir Hidayet Seyidov, Bağır Rzayev ve Neriman bey Nerimanbeyov Erivan`ın ermenilere verilmesine itirazlarını belirtiyorlar. Ancak 1 haziranda yapılan Azerbaycan Milli Şurası Toplantısı işbu itirazı kabul etmiyor. Bunun yanısıra Erivan`ın veilmesi ile ilgili olarak kente temsilcilerin gönderilmesi kararı verilir.” 

Milli Şura`nın 29 mayıs 1918 yılı toplantısı protokolü gereğince listede bulunan 28 kişiden 20`si bu kararın lehine oy kullanıyor. 1 kişi aleyhine, 3 kişi ise  tarafsız kalır 

01 aralık 1920 yılı. Azerbaycan`ın Zengezur mahalının büyük kısmı Moskova başkanlığının kararı  ile Ermenistan`a verilir.

07 temmuz 1923 yılı. Moskova başkanlığının kararı ile Dağlık Karabağ`a özerk eyalet statüsü verilir.

18 eylül 1923 yılı. Hanköyü`nin adı değiştirilip, “Stepanakert” olarak anılır.

18 şubat 1929 yılı. Moskova başkanlığının kararı ile Nahçivan özerk Cumhuriyeti`ne ait olan 657 kare km arazi–Gurdbulag, Hörediz, Oğbun, Almalı, İtgıran, Sultanbey, Garseven, Kilid ve diğer köyler, aynı zamanda  Zengilan ilçe Nüvedi köyü, Gazah ilçesinin 4400 hektarlık orman alanı Ermenistan`a verilir.

1930 yılı. Moskova başkanlığının kararı ile Nahçivan`ın Eldere, Lehvaz, Astazur ve diğer konut meskenleri Ermenistan`a verilir ve bu araziler üzere Mehri ilçesi yaradılır.

1938-ci il. Moskva rehberliyinin gerarı ile Nahçıvanın Sederek ve Kerki köylerinin bir hissesi Ermenistana verilir.

28 kasım 1945 yılı. Ermenistan lideri H.Arutinov Stalin`e müracaat ederek Dağlık Karabağ`ın Ermenistan`a birleştirilmesini rica edir.

1947-1953`lü yıllar. Ermenistan`da toplum şekilde yaşayan 150 bin kışıden artık azerbaycanlı SSRİ başkanlığının kararı ile Azerbaycan`a göçürülür. 

1969 yılı. Laçın ilçesi Garagöl arazisinin, Gubadlı ilçesi Çayzemi arazilerinin, Gazah ilçesi Kemerli köy arazilerinin, Kelbecer ilçesi Zod altın yatağı arazilerinin bir kısmı Moskova başkanlığının kararı ile Ermenistan`a verilir.

1982 yılı. Moskova başkanlığının kararı ile Gazah ilçesi İncedere yaylağı, Kemerli, Aslanbeyli, Gaymaglı köyleri arazilerinin bir kısmı Ermenistan`a verilir.

1986 yılı. Moskova başkanlığının kararı ile Gazah ilçesinin 2500 hektarlık arazisi Ermenistan`a verilir.

15 haziran 1988 yılı. Ermenistan Yüksek Sovyeti Dağlık Karabağ`ın Ermenistan`a birleştirilmesi hakkında karar kabul edir.

25 aralık 1988 yılı. Ermenistan`dan 250 binden çok azerbaycanlının sınır dışı edilmesi esasen son buluyor.

01 aralık 1989 yılı. Ermenistan`ın Yüksek Sovyeti Dağlık Karabağ`ın Ermenistan`a birleştirilmesi hakkında karar kabul edir.

18 ocak 1990 yılı. Ermenistan`ın silahlı çeteleri tarafından Nahçivan Özerk Cumhuriyeti`nin Kerki köyü  işgal edilir.

20 ağustos 1990 yılı. Ermenistan silahlı güçleri Gazah ilçesi Bağanis Ayrım köyünü işgal edirler. 5 kişi köy sakini köyü evlerinde diri-diri yakılır.

08 ağustos 1991 yılı. Ermenistan iktidarı tarafından orada azerbaycanlıların yaşadıkları sonuncu Nüvedi köyü boşaldılır, ahalisi dövülerek Ermenistan`dan kovulur.

15 ocak 1992 yılı. Kerkicahan kasabası işgal edilir.

10 şubat 1992 yılı. Guşçular ve Malıbeyli köyleri işgal edilir.

13-17 şubat 1992 yılı. Dağlık Karabağ`ın Hocavend ilçesinin Garadağlı köyü işgal edilir.

25-26 şubat 1992 yılı. Ermeni haydut çeteleri Rusya`nın 366. alayı ile birlikte Hocalı şehrini     yıkıp-yakıyor, dehşetli soykırım yapıyorlar.

08 mart 1992 yılı. Gazah ilçesi Heyrimli köyü işgal edilir.

12 mart 1992 yılı. Gazah ilçesi Aşağı Eskipara köyü işgal edilir.

12 mart 1992 yılı. Dağlık Karabağ`ın Sırhavend, Garaşlar, Beşirler, Baş Güneypeye, Orta Güneypeye, Hatınbeyli, Manikli köyleri işgal edilir.

07 nisan 1992 yılı. Kelbecer ilçesi Ağdaban köyü işgal edilir ve yakılır.

27 nisan 1992 yılı. Gazah ilçesi Sofulu köyü işgal edilir.

08 mayıs 1992 yılı. Şuşa şehri Ermenistan silahlı güçleri tarafından işgal edilir.

11 mayıs 1992 yılı. Gazah ilçesi Gızıl Hacılı köyü işgal edilir.

18 mayıs 1992 yılı. Ermenistan silahlı güvveleri tarafından Laçın işgal edilir.

08 haziran 1992 yılı.  Gazah ilçesi Yukarı Eskipara köyü işgal edilir.

10-12 aralık 1992 yılı. Ermenistan`ın saldırgan askerleri Gubadlı ve Zengilan ilçelerinin Şayıflı, Seyidler, Erkend, Bereli, Gazançı, Güngışlag, Pirveyisli, Canbar, Yuharı Gayalı köylerini işgal edirler.

27-28 mart 1993 yılı. Kelbecer ilçesi Ağgaya, Mercimek, Tezekend, Ağcakend, Narışlar köyleri işgal edilir.

02 aprel 1993 yılı. Ermenistan silahlı güçleri tarafından Kelbecer ilçesi işgal edilir.

12-15 haziran 1993 yılı. Ağdam ilçesi Eliağalı, Elimededli, Galayçılar köyleri işgal edilir.

25 haziran 1993 yılı. Ağdam ilçesi Boyehmedli, Papravend köyleri işgal edilir.

26 haziran 1993 yılı. Ermeniler Ağdere şehrini işgal edirler.

04 temmuz 1993 yılı. Füzuli ilçesi Arış, Goçehmedli, Garacalı, Hatınbulag, Gorazilli köyleri işgal edilir.

05 temmuz 1993 yılı. Ağdam ilçesi Şelli köyü işgal edilir.

21 temmuz 1993 yılı. Ağdam ilçesi Muğanlı ve Şıhbabalı köyleri işgal edilir.

22 temmuz 1993 yılı. Ağdam ilçesi Merzili, Novruzlu, Yusifcanlı, Giyaslı, Hıdırlı, Sarıcalı, Muradbeyli köyleri işgal edilir.

23 temmuz 1993 yılı. Ermenistan silahlı güçleri Ağdamı işgal  edirler.

24 temmuz 1993 yılı. Füzuli ilçesi Cuvarlı köyü işgal edilir.

15 ağustos 1993 yılı. Füzuli ilçesi Aşağı Veyselli, Yuharı Yağlıvend köyleri, Cebrayıl  ilçesi Sur, Banazur, Guşçular, Gışlag köyleri işgal edilir.

23 ağustos 1993 yılı. Ermenistan silahlı güçleri Füzuli`ni işgal edirler.

23 ağustos 1993 yılı. Ermenistan silahlı güçleri Cebrayıl`ı işgal edirler.

31 ağustos 1993 cü il. Ermenistan silahlı güçleri Gubadlı`nı işgal edirler.

28 ekim 1993 yılı. Zengilan ilçesi Mincivan kasabası işgal edilir.

29 ekim 1993 yılı. Ermenistan silahlı güçleri Zengilan`ı işgal edirler.